ÇAĞIMIZIN SORUNU ŞEKER HASTALIĞI NEDİR ?
Diyabet; günümüzde sıklığı giderek artmakta olan yaygın bir halk sağlığı sorunudur.Vücudumuzdaki pankreas adlı salgı bezinin yeterli miktarda insülin hormonu üretmemesi ya da ürettiği insülin hormonunun etkili bir şekilde kullanılamaması durumunda gelişen ve ömür boyu süren bir hastalıktır.Diyabetli kişi, yediği besinlerden kana geçen şekeri yani glukozu kullanamaz ve kan şekeri yükselerek hiperglisemi denilen durum oluşur.Bu durum uzun dönemde bir çok doku ve organda hasara yol açabilir.Diyabet gerektiği gibi kontrol edilmezse;böbrek yetmezliği,körlük,sinir hasarı,ayaklarda iyileşmeyen yaralar,kalp ve damar hastalıklarına yatkınlık gibi çeşitli sorunlara yol açabilir.
Diyabetin tanmlanmış 4 tipi vardır. En sık görülen diyabet türü Tip 2 diyabettir.Tip 2 diyabet genellikle 40 yaşından sonra ortaya çıkar ve yaşlanma ile sıklığı artar.Günümüzde obezite sorununun çocukluk çağında da artması ile birlikte çocuk ve adölesan çağda da tip 2 diyabet görülmeye başlanmıştır.Ailesine diyabet hastası olan,kilolu,stres altında yaşayan kişilerde diyabet görülme riski artar.
Aşırı susama, sık idrara çıkma, yorgunluk, açıklanamayan kilo kaybı ve tekrarlayan enfeksiyonlar sık görülen belirtilerdir.Bu belirtiler zaman içinde yavaş yavaş ortaya çıkar.Şeker hastalarının yaklaşık yarısı şeker hastası olduğunun farkına varmadan yaşamaktadır. Özellikle çocuklarda bu belirtiler çok kısa süre içinde (haftalar ya da aylar) ortaya çıkabilir. Ailesinde şeker hastası olan kişilerin bu belirtiler kendisinde olmasa bile düzenli olarak kan şekeri ölçümü yaptırmaları gerekir.
Diyabet tedavisinde amaç kan şekeri ayarını sağlamaktır. Yani kan şekeri yükselmelerini (hiperglisemi) ve kan şekeri düşmelerini (hipoglisemi) önlemektir.Bu ayarın sağlanması diyabete bağlı organ hasarının (böbrek yetmezliği, körlük, iyileşmeyen yaralar vb)gelişimini önlemek veya gelişen hasarın seyrini yavaşlatmak için son derece önemlidir. Günümüzde şeker hastalığının tedavisinde yaygın olarak kullanılan yöntemler hastalığın tipine ve derecesine göre değişmekle birlikte; tıbbı beslenme (diyet), egsersiz, hap tedavisi (oral antidiyabetikler) ve insülin tedavileridir.
Doç. Dr. Oğuz DİKBAŞ
Endokrinoloji Uzmanı