MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI
(MONKEYPOX-MPOX)
Nedir?
Çiçek hastalığına benzer ancak daha az şiddetli semptomlarla ortaya çıkan Maymun Çiçeği Virüsü’nü (Monkeypox Virus)etken olduğu bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Vakalar genellikle Orta VE Batı Afrika ülkesinde, virüsü taşıyan hayvanların bulunduğu tropikal yağmur ormanlarına yakın yerlerde görülmektedir. Mayıs 2022’den buyana, Afrika bölgesi dışında Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralya’dan da vakalar bildirilmiştir.
Bulaşma Yolları
Hastalık hayvanlardan insanlara ve insandan insana bulaşır. En yaygın bulaşma yolları;
· Cilt lezyonlarıyla yakın temas,
· Vücut sıvılarıyla temas,
· Solunum damlacıkları yoluyla,
· Virüs ile kontamine nesneler yoluyla.
Semptomlar ve Kuluçka Süresi
· Ateş yüksekliği
· Tüm vücutta görülebilinen cilt döküntüleri
· Lenf düğümlerinin büyümesi
· Baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik
Kuluçka süresi 5 ila 21 gün arasında değişebilir. Hastalığın ateşli evresi 1-3 gün sürer, ateşli evreyi 2-4 hafta sürebilen cilt döküntüsü evresi takip eder. Risk gurubundaki kişilerde, beyin, kalp kası ve akciğerlerin etkilendiği hayatı tehdit edici şiddetli hastalık durumu gelişebilir.
Tanı ve Tedavi
Tanı testi için tercih edilen yöntem doğrudan döküntüden alınan örneklerde Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) ile viral DNA tespitidir. Antijen ve antikor tespit yöntemleri, ortopoksvirüsler arasında ayrım yapmadıkları için yararlı olmayabilir.
Hastalığa karşı etkili olabilecek çeşitli tedaviler, henüz test aşamasındadır. Hastalığın önlenmesi ve kontrolü açısından bulaşma yollarının ve semptomlarının bilinmesi ve hastalık şüphesi halinde sağlık kuruluşuna başvurulması çok önemlidir.
Aşı ve Korunma
Çiçek hastalığına karşı aşılanmanın, Monkeypox’a karşı %85 oranında koruma sağladığı bilinmektedir. Yeni geliştirilen bir aşı 2019’da FDA ve EMA’dan onay almıştır ve iki doz şeklinde uygulanmaktadır.
Enfekte kişilerle veya kontamine malzemelerle yakın temastan kaçınılmalıdır, uygun el hijjenine özen gösterilmeli, hasta veya ölü hayvanlarla temastan kaçınılmalıdır ve hayvan eti içeren tüm yiyecekler yenmeden önce uygun şekilde pişirilmelidir.