DÜNYA EL YIKAMA GÜNÜ
‘’ El yıkama önlenebilir hastalıkların yayılmasını engeller
‘’
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (
UNİCEF )tarafından, 15 Ekim tarihi "Dünya El Yıkama Günü" olarak ilan
edilmiş ve ilk olarak i 2008 yılında kutlanan bu günde, çocukların hijyen
konusunda bilgilendirilmeleri hedeflenmiştir. UNICEF uzmanları, sadece el
yıkamakla her yıl bir milyon çocuğun hayatının kurtulabileceğini
bildirmektedir. Çocukların ellerini sık sık ve doğru yıkamadıklarında başta Koronavirüs,
grip olmak üzere Hepatit A, ishal ve tüberküloz gibi birçok hastalığa
yakalanabilmekte ve hastalığı diğer insanlara da hızlıca yaymaktadır. Ancak tüm
çabalara ve farkındalık çalışmalarına rağmen dünyada el yıkanma istenildiği
kadar yaygın olan bir alışkanlık haline getirilebilmiş durumda değildir. Bu
nedenle, bu özel günde el yıkamanın önemine vurgu yaparak sağlık açısından el
yıkamayı alışkanlık haline dönüştürmek amacıyla farkındalık oluşturucu
çalışmalar yapmak önemlidir. Bu günün amacı, bunun yalnızca bir günle sınırlı
kalmaması, sabunla el yıkamanın yıl boyunca sürekli özendirilmesini
sağlamaktır.
Tüm dünya şuanda el yıkamanın bulaş ve hastalığın
yayılmasında en önemli koruyucu yol olduğu COVİD 19 hastalığı ile mücadele
vermektedir. Koronavirus hastalığı (COVID-19) gibi solunum yolu virüsleri,
virüs içeren balgam gibi maddeler ya da damlacıklar göz, burun ya da boğaz
yoluyla vücudumuza girdiğinde yayılır. En sık görülen yayılma biçiminde eller
aracı durumdadır. Eller aynı zamanda virüsün bir kişiden diğerine geçmesinde de
başlıca aracı durumundadır.
Bir pandemi sırasında virüsün yayılmasını önlemenin en
ucuz, kolay ve önemli yollarından biri ellerin sabun ve suyla sık sık
yıkanmasıdır. Virüsün ellerimizdeki tüm izlerinden kurtulmanız için alelacele
suyla çalkalama ve ovuşturma yetmez
1. Ellerimi gerektiği
gibi nasıl yıkayabilirim?
Virüsün ellerinizdeki tüm izlerinden kurtulmanız için
alelacele suyla çalkalama ve ovuşturma yetmez. Gerçekten etkili bir el yıkamada
ne yapılması gerektiği aşağıda adım adım anlatılmaktadır:
• Adım 1:
Ellerinizi akan suyla ıslatın
• Adım 2:
Ellerinizin tamamını kapsayacak kadar sabun sürün
• Adım
3: Ellerinizin tüm yüzeylerini,
arkalarını, parmak aralarını ve tırnak altlarını en az 30 saniye süreyle sabunlayın
• Adım 4:
Ellerinizi yine akan suyla durulayın
• Adım 5:
Temiz bir bez ya da tek kullanımlık havluyla kurulayın
2. Ellerimi ne kadar
süreyle yıkamalıyım?
Ellerinizi en az 20-30 saniye boyunca yıkamalısınız. Zamanlamada
en iyi yol bir şarkıyı iki kere söylemektir.
Aynısı el dezenfektanı için de geçerlidir: en az
%70 alkol içeren bir dezenfektan alın ve ellerinizin her yerinin temizlenmesi
için 30 saniye süreyle kullanın.
3. Ellerimi ne zaman
yıkamalıyım?
• Burnunuzu
temizledikten, öksürdükten ya da hapşırdıktan sonra
• Toplu
taşıma araçlarına bindikten, marketler ve ibadet yerleri dâhil olmak üzere
topluma açık bir mekâna gittikten sonra
• Para
dâhil olmak üzere, dışardaki tüm madde ve yüzeylere dokunduktan sonra
• Hasta bir
kişiyle ilgilenmeden önce, ilgilenirken ve ilgilendikten sonra
• Yemek
yedikten önce ve sonra
Genel olarak, aşağıda belirtilen durumlarda ellerinizi
mutlaka yıkamalısınız:
• Tuvaleti
kullandıktan sonra
• Yemek
yemeden önce ve sonra
• Evdeki
çöplere dokunduktan sonra
• Hayvanlara
ve ev hayvanlarına dokunduktan sonra
• Bebeklerin
altını değiştirdikten ya da çocuklara tuvalette yardım ettikten sonra
• Elleriniz
apaçık kirli durumdayken
4. Ellerini yıkaması
için çocuğuma nasıl yardımcı olabilirim?
Ellerini yıkamalarında çocuklara bu işi kolaylaştırarak
yardımcı olabilirsiniz; örneğin bir tabure koyarak çocuğun suya ve sabuna
kendisinin uzanmasını sağlayabilirsiniz. Ellerini yıkamalarına yardım ederken
sevdikleri bir şarkıyı söyleyerek bu işi onlar için daha eğlenceli hale
getirebilirsiniz.
Dr. Öğr. Üye. İlknur Yavuz
Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği